Veel filosofen deden hun denkwerk tijdens het wandelen. Zouden zij intuïtief hebben vermoed dat zij hun geheugen gezond hielden met al hun gewandel. Wetenschappers hebben geconcludeerd dat het geheugen van mensen verbetert als ze regelmatig wandelen. De regelmatige beweging leidt ertoe dat het volume van de hippocampus met ongeveer twee procent toeneemt. Dit hersengebied is betrokken bij de vorming van herinneringen. (Bron: Psychologisch.nu)
Aangenomen werd dat de bloed-hersenbarrière strak genoeg is om de hersenen volledig te isoleren tegen infecties. Dat is belangrijk omdat beschadigde hersencellen zich niet of nauwelijks herstellen. Recent onderzoek laat echter zien dat bepaalde lichaamsvreemde stoffen wel door de BHB komen (antistoffen, signaalmolekulen en imuuncellen), en gevolgen kunnen hebben voor ons geestelijk functioneren.
John Bienenstock van de McMaster University in Canada ziet als een grote verandering in het onderzoek naar psychopathologie. Naast de bekende redenen waarom iemand psychische klachten kan krijgen, is het nu ook het eigen immuunsysteem dat jou een klap van de molen kan geven. Infecties kunnen invloed hebben op je stemming, geheugen en leercapaciteit. Ook obsessief-compulsieve neigingen, gevoeligheid voor angst en impulsiviteit kunnen door een infectie ontwaakt worden. Het goede nieuws? Door meer inzicht te krijgen in de link tussen het immuunsysteem en psychische klachten kunnen we hopelijk meer grip krijgen op ons geestelijk welzijn.
De laatste tijd wordt er veel onderzoek gedaan naar de effecten van meditatie en mindfulness. Hoewel slechts weinig mensen er iets in zien om langer dan een paar minuten stil te zitten, laat onderzoek zien dat het overwinnen van deze weerstand tegen ‘stilstand’ allerlei psychologische en lichamelijke voordelen heeft. Het zijn onze razende, neurotische, dwangmatige gedachten die ons opjagen en ongewenste gevoelens opdringen. Stress, angst, piekeren zijn de logische gevolgen daarvan. Hoe meer je je gedachten serieus neemt, hoe meer weerstand je waarschijnlijk hebt tegen het loslaten van deze innerlijke mallemolen. Dat maakt de drempelvrees om te gaan mediteren groter. Het is goed om je daarover heen te zetten. Het kost enige oefening, maar al naar een paar weken dagelijkse oefening zouden neurowetenschappers veranderingen in jouw hersenen kunnen waarnemen. Uit recent onderzoek blijkt dat de grijze hersenmassa in de hippocampus (belangrijk voor leren en herinneren) toeneemt terwijl de dichtheid in ons angstcentrum, de amygdala, afneemt. En daarmee naar alle waarschijnlijkheid ook angst en stress.
“Als je gaat daten, kan het zomaar gebeuren dat je van een emotioneel stabiel persoon verandert in een obsessieve, onzekere kluns. En als het spaak loopt, begin je vrolijk opnieuw. Voor je het weet, heb je een dateverslaving. Komt dat scenario je bekend voor?” Dan doe je er volgens Chantal Haes van Welingelichtekringen.nl goed aan om je te verdiepen in de chemie van de liefde. ‘Partnerzucht’ lijkt in de hersenen op andere verslavingen.
Geldnood aan de man? Met een beetje lef en creativiteit kun je rijk worden met de verkoop van stenen uit je eigen achtertuin. Hoe?
-Geef de stenen een exotische naam. Bij voorkeur iets wat Keltisch of Indiaas klinkt.
-Slip naar willekeur wat trefwoorden als ‘chakra’, ‘vibraties’, ‘etherisch lichaam’, ‘balans’ en ‘quantummechanica’ in je verkooppraatje.
-Doe een ‘krachttestje’.
-En vraag slechts 30 eurootjes per steen.
Iedereen happy!
Werkt evengoed als de placebo powerbalance-bandjes, kost minder.
Nogal wat mensen denken dat het hebben van geluk, liefde en succes in het leven afhangt van zaken waar het henzelf aan ontbreekt. Een vriendin verwoordde het laatst nogal mistroostig: ‘Of je bent fysiek aantrekkelijk, jong, intelligent en grappig of succesvol, anders is het een behoorlijke klus een leuke partner te vinden of überhaupt gelukkig te zijn. Ik ben het allemaal niet.’
Als je niet op de hoogte bent van wat wetenschappelijk onderzoek precies inhoudt, dan is het makkelijk de populaire mening te hebben dat wetenschappers arrogante, rationele mensapen zijn die blind zijn voor meer subtiele levenswijsheden. ‘Okay, wetenschappers begrijpen hoe ze succesvol een mobiele telefoon kunnen maken, maar telepathische communicatie ontgaat ze omdat ze daar te kortzichtig voor zijn.’
De misvatting in sommige kringen is dat wetenschappers bevooroordeeld en closed minded zijn. Behalve dat dit nogal generaliserend is, klopt er geen bal van. Wetenschap is mensenwerk, en mensen zijn van nature bevooroordeeld, maar wetenschap zelf staat synoniem voor het ‘onderzoeken of onze vooroordelen, intuïties en vermoedens wel echt kloppen’. Als er al een tegengif bestaat tegen wishful thinking dan is dat het bedrijven van goed en eerlijk onderzoek. Zeker gezien het overweldigende bewijs dat mensen uiterst gevoelig zijn voor wanen, illusies, denkfouten en placebo-effecten hebben we meer nodig dan een sterk verhaal.
En denk niet dat wetenschappers daar zelf ongevoelig voor zijn. Dat zij strikte regels gebruiken om hun gekoesterde dromen en fantasieën te testen betekent geenszins dat ze niet open staan voor nieuwe, revolutionaire ideeën. De meeste wetenschappers zijn juist gezegend met een rijke verbeelding. Ze zijn daarnaast alleen ook getraind om hun eigen ideeën, conclusies en verlangens opzij te zetten totdat de werkelijkheid heeft terug gesproken. En je hoeft ze niet op hun woord te nemen. Je kunt hun methode zelf uittesten om te kijken of het klopt. En natuurlijk, er worden fouten gemaakt en verkeerde interpretaties gegeven, maar die worden gaandeweg gecorrigeerd. Meestal door collegawetenschappers.
En er is nog zoveel dat we niet weten en begrijpen. Maar omdat we het nu nog niet snappen, betekent niet per sé dat onze intuïties daarover wel kloppen. Misschien wel, misschien niet. Geduld en nieuwsgierigheid zijn een schone zaak.
Hieronder een leerzaam filmpje. Intuïtie versus wetenschap:
Dit is een dossier van een maand geleden, maar daarom niet minder interessant. Psychology Today kwam met een serie artikelen over het fenomeen perfectionisme. De hoge standaard die sommige mensen voor zichzelf hebben verzonnen en die ze koste wat kost proberen te handhaven.
Perfectionisme is mogelijk de nummer één eigenschap die mensen uitput en burned-out maakt. Zelfs – of juist – als ze er succes mee boeken. Psychologe Miriam Adderholdt bestudeerde het fenomeen en schreef het boek Perfectionism: What’s Bad About Being Too Good? Zij maakt daarin nuttig onderscheid tussen uitblinken en perfectionist zijn. Uitblinkers genieten, volgens haar, van wat ze doen, van wat ze hebben geleerd en wat er nog meer mogelijk is. Zij zijn vooral gericht op het proces zelf. Perfectionisten daarentegen zijn meer bezig met het eindresultaat en het vermijden van fouten en/of kritiek. Zonder uitzondering geeft dit laatste een knagend gevoel, want er zijn maar weinig ‘producten’ die de volmaaktheid kunnen benaderen. Denk bijvoorbeeld aan het regisseren van een live tv-uitzending. Het had achteraf eigenlijk altijd wel beter gekund.
Vaak loopt er tussen uitblinken en perfectionistisch bezig zijn geen duidelijke scheidslijn, maar stress en andere negatieve emoties zijn een duidelijk teken dat er een dwangmatig element in het spel is.
Veel perfectionisten worden niet herkend als zodanig – ook niet door zichzelf. Uit angst voor fouten en kritiek zullen sommigen van hen ook allerlei situaties vermijden, of verhullen waar ze mee bezig zijn. Perfectionisme en faalangst worden in dezelfde smederij gemaakt. Waar sommige perfectionisten gezien worden als ‘passievelingen die weinig presteren’ zijn het in wezen ‘verlamde perfectionisten’.
Vermijden en verstoppen is zelden een goede strategie om met het leven om te gaan, maar doorgeslagen perfectionisme maakt dat iemand zich vroeg of laat zal willen terugtrekken. Stress en uitputting dragen daar aan bij. Een beetje bezinning en rust is prima, maar helemaal niet meer meedoen isoleert, maakt ongelukkig en leidt – in tegenstelling tot wat de perfectionist verwacht – tot meer onrust, piekeren, angst en somberheid. Bovendien ontneemt iemand zichzelf ook de mogelijkheid om te leren van fouten, beter te worden en eventueel wel uit te blinken.
Perfectionisme is velen van ons helaas met de paplepel ingegoten. Het zit niet in de genen, maar het is de manier waarop we geleerd onszelf te evalueren. Het ontstaat volgens psychologen vooral wanneer opvoeders hun kinderen het idee geven dat zij pas liefde en waardering verdienen als ze het ‘goed’ doen. Het is voorwaardelijke liefde. Het is een logische behoefte van ouders om controle te willen hebben over hoe hun kind het doet – thuis, op school, op het sportveld. Goedbedoeld, maar door te pushen en te hameren op fraaie rapportcijfers ondermijnen ze de natuurlijke ontwikkeling en nieuwsgierigheid van hun kroost. Kinderen zijn van nature leergierig en onderzoekend. Stimuleer dat en de kans dat het kind zelf iets vind waar het goed in is en daar voldoening van krijgt neemt exponentieel toe.
Uiteraard staat niks je in de weg om dit ook bij jezelf toe te passen. Behalve je perfectionisme.
‘Woordjes stampen, een dag in de universiteitsbibliotheek zitten, een tekst drie keer doorlezen. Stop ermee! Dit soort conventionele studiewijsheden werken niet maar behoren desondanks tot de routine van menig student en scholier.’
Hoe het wel moet?
Wissel van studieplek, hou pauzes, doe oefententamens, stop met meeschrijven en denk na.
En nog een leuk muzikaal feitje (naast pingeldepingelblabla en voulez vous…). Muziek heeft een gelijksoortige uitwerking op het brein als seks, lekker eten of bepaalde drugs zoals cocaïne en amfetamine. Mensen luisteren graag naar muziek omdat het de aanmaak van dopamine stimuleert, hersenstofjes die genot schenken. Vooral wanneer je een specifiek muzikaal hoogtepuntje voelt aankomen, neemt de dopamine-stroom een hoge vlucht.
Voeg daar een vleugje religie en wat swingende broeders en zusters aan toe, en je gaat helemaal high!
Zie ook: Wat hebben patat en bier gemeen?