Visuele illusie: de scheve torens van Pisa
De rechtertoren lijkt schever te staan. In realiteit zijn het precies dezelfde foto’s. Een verklaring vind je hier.
Tagged: hersentrucs
Het McGurk-effect: je hoort wat je ziet!
Waarom is veranderen zo ontzettend moeilijk?
Hoe kan het dat destructieve en niet-functionele gewoonten vaak zo verbazingwekkend lastig te veranderen zijn? Zelfs als je maar al te goed beseft dat drinken meer kapot maakt dan je lief is, dat de schurende ademhaling rechtstreeks met de sigaret te maken heeft en het vermijden van spoken of eeuwige piekeren je echt niet verder helpt. Veel mensen weten heus wat er ‘mis’ is, maar toch is dat inzicht zelden genoeg om te veranderen.
Veranderen is moeilijk om een een heel simpele reden: ons brein heeft een ingebouwde weerstand tegen verandering.
Psychologisch woordenboek: lucide droom
In een lucide droom weet je dat je droomt. De Nederlandse schrijver en psychiater Frederik van Eeden kwam begin 19e eeuw met deze term om de helderheid van dit soort droom te benadrukken. In vergelijking met een normale droom lijkt de lucide droom veel meer op de dagelijkse werkelijkheid. Beelden zijn concreet, kleuren helder, geluiden duidelijk, objecten tastbaar. Het besef dat het slechts een droom is komt vaak pas als de ervaringen wel erg ‘ver van je bed’ komen te staan. Als je begint te vliegen, George Bush zoent of over het IJsselmeer fietst bijvoorbeeld. Er zijn verschillende niveaus van luciditeit. Het hoogste niveau – en dat kun je oefenen – is als je vanuit wakkere toestand bewust de droomwereld weet binnen te dringen en te beïnvloeden. De mogelijkheden zijn eindeloos. Niet raar dat sommige lucide dromers bedverslaafd zijn.
Psychologisch woordenboek: wat is een déjà vu?
Je zit in de auto met een vriendin, rijdt langs een oud landhuis en een goede vriend belt op dat moment. Geen bijzonder moment verder, maar uit het niets bekruipt je een onmiskenbaar gevoel van herkenning. ‘Ik heb dit eerder meegemaakt!’ voel je. Een déjà vu kennen we allemaal. Het is het rare gevoel dat je het huidige moment al eens hebt ervaren. Die herkenning kan een milliseconde duren, maar ook enkele minuten. Veel mensen zien het als het bewijs van helderziendheid, hersenonderzoekers verklaren het als ‘kortsluiting’ van de hersenen. Zij menen dat de hersenen hierbij eerst het beeld van de situatie opslaan voordat het in het normale bewustzijn verschijnt – normaal gebeurt dit andersom. Dit geeft wel het gevoel van herkenning tijdens de bewustwording, maar omdat er verder geen verhaal (informatie) over de situatie is opgeslagen kan de observeerder deze herkenning niet goed plaatsen of begrijpen. Deze hersentruc geeft daarom zonder uitzondering een gevoel van verbazing.
Het tegenovergestelde van de déjà vu is minder bekend: ‘jamais vu’ oftewel ‘nooit gezien’. In dit geval heeft de observeerder het (meestal unheimische) gevoel dat hij iets waarvan hij ‘weet’ dat het hem maar al te bekend is voor het eerst ziet. Dat kan gebeuren bij het zien van een bekend woord, persoon of voorheen vertrouwde plek. De hersenen zijn een vreemd ding.