Category: Geluk & gezondheid

De domme vragen van Natasja

Net als veel mensen kan ik niet goed tegen kritiek. Als verlegen kind hield ik daarom vaak wijselijk mijn mond. Liever niks zeggen, dan iets wat verkeerd zou kunnen vallen. Het ergste wat je kan doen is… iets ‘Natasja Bloemhardt’-achtigs zeggen.

Natasja Bloemhardt – ik mag best wat over d’r schrijven want ze woont ver weg in Rusland en bovendien heet ze eigenlijk anders – was een lief maar onhandig meisje dat bij mij op de basisschool zat en vaak iets zei of vroeg wat ongepast was. Meestal werd ze daarover uitgelachen, maar Natasja was een bikkel. Ze keek de lachers verbaasd en strak aan en wachtte rustig op antwoord. Ik was blij met Natasja Bloemhardt, want soms verwoordde zei mijn eigen vragen. Meestal zei ze echter dwaze dingen als: ‘Hoe kan het dat kaas vetter wordt als je het smelt? Kan ik nou nooit meer tosti’s eten?’ Of: ‘Onze buren zijn Turks en wij gaan deze zaterdag met ze picknicken omdat wij Turken eigenlijk heel normale mensen vinden.’ Sommige uitspraken van haar waren zo onlogisch dat ik ze niet eens onthouden heb.

Ze praatte op haar tiende als een soort ‘volwassene’, maar dan wel uit een ander minder geëvolueerd universum. Niet dat wij – de anderen – zo ver geëvolueerd waren, maar we wisten wel: Natasja, die spoort niet helemaal. Desondanks was ze een soort maatje van me; ik heb altijd een zwak gehad voor excentrieke eenlingen.

Er is echter iets raars gebeurd. Mijn moeder kwam haar moeder tegen in de lokale drogisterij. Ze raakten aan de praat en uiteraard werden de ‘en hoe gaat het nu met jouw kroost?’-vragen uitgewisseld. Het antwoord van moeder Bloemhardt was zacht gezegd verbazingwekkend. Natasja heeft namelijk al jaren een belangrijke functie bij het Russische consulaat en is getrouwd met een hoge lokale pief. Ze spreekt bijna perfect Russisch en wordt regelmatig gevraagd om slimme dingen te zeggen voor Russia Today TV.

Nee toch? Toch niet ‘onze Natasja’. Dat is bijna hetzelfde als dat een van de mensapen uit de Gouden Kooi nu Nova zou presenteren. Na een google-sessie wist ik beter; Natasja, heeft het door hard te werken en (waarschijnlijk veel ‘domme’ vragen te stellen) inderdaad ver geschopt. Zo ver dat de nationale televisie haar om haar mening vraagt. En niet over een kaastosti, maar over ingewikkelde juridische ontwikkelingen van nationaal belang. Iets waar de meeste mensen geen enkele kaas van gegeten hebben. Ik zeker niet.

Met open mond vroeg ik me af hoe deze ‘ommekeer’ heeft kunnen plaatsvinden? Was het omdat Natasja niet bang was voor afwijzing van anderen? En durfde te gaan voor wat zij en niet iemand anders belangrijk vond? Of was ze opeens intelligent geworden nadat ze door de bliksem was getroffen? Ik snapte het echt niet.

Mijn moeder wist het: ‘Tja, wie vraagt krijgt antwoord.’

Ik heb haar diezelfde dag nog een e-mailtje gestuurd.

eKudos Nu Jij

Psychologisch woordenboek: ADHD

Vroeger werden ze vaak gezien als lastig of onhandelbaar, tegenwoordig is de term ADHD-er treffender als het erom gaat hyperactieve kinderen en adolescenten te beschrijven. ADHD (Attention-Deficit Hyperactivity Disorder) is de afkorting van de Engelse term voor aandachtstoornis met hyperactiviteit. Een neiging die vooral bij kinderen voorkomt. Bij het ouder worden verandert de motorische beweeglijkheid (de H) vaak in een meer innerlijke onrust. ADHD-kids zijn rusteloos, impulsief en kunnen zich moeilijk concentreren. In het dagelijkse leven zijn ze vaak chaotisch, onvoorspelbaar, creatief en niet op tijd. ADHD’ers reageren snel op allerlei prikkels uit hun omgeving. Niet bepaald de droom van de gemiddelde schoolleraar. Tenzij sport en beweging de hoofdbestanddelen van de les vormen.

De meest voorkomende behandeling bestaat uit een combinatie van pillen en het aanleren van nieuwe gewoonten die overzicht en structuur bieden. De pillen (methylfenidaat ) hebben een amfetamine-achtig karakter en bijbehorende bijwerkingen (die in de loop van de tijd vaak afnemen: hartkloppingen, een gejaagd gevoel, misselijkheid, minder eetlust, meer moeite met in- of doorslapen).
Terwijl de gemiddelde persoon een hele avond hard op kan feesten op ADHD-medicijnen, heeft het bij zo’n 80 % van de ADHD’ers juist een rustgevend effect. De mogelijke verklaring achter deze paradoxale werking is dat wanneer je de hersenen van ADHD’ers voldoende intern ‘prikkelt’, zij zich minder met de buitenwereld hoeven te bemoeien. Ze kunnen zich dan beter focussen op ‘saaie’ taken, zoals hun huiswerk. Hoewel pillen gemeengoed zijn omdat er direct effect mee wordt behaald zijn lang niet alle psychiaters en psychologen ervan overtuigd dat dat de juiste weg is. Gelukkig maar. Sommige mensen maken er uiteindelijk hun beroep van. Als het lukt een druk kind zonder medicijnen te laten functioneren dan verdient dat de voorkeur.

eKudos Nu Jij

Wat is een ochtendhumeur?

Maar liefst een kwart van alle Nederlanders heeft last van een ochtendhumeur. Volgens slaapwetenschappers staan deze mensen op als hun lichaam nog ‘slaapt’. Te vroeg dus. Twee tot drie uur voordat iemand ontwaakt zorgt ‘de biologische klok’ – een gedeelte in de hersenen dat hypothalamus heet en de hormoonhuishouding en de lichaamsthermostaat beïnvloedt – dat het lichaam wordt voorbereid op het leven in wakkere toestand. Dat gebeurt door toenemende afgifte van het energiegevende hormoon cortisol. Bij ochtendmensen die fluitend hun bed uitspringen als de wekker gaat blijkt de biologische klok ongeveer twee uur voor te lopen op die van de wekkerhatende avondmensen. De wetenschap heeft vooralsnog geen pil die de interne klok synchroon kan laten lopen met de wekker. Het voorlopige advies tegen een ochtendhumeur: regelmaat, rustig ontbijten, open gordijnen, koffie en eventueel een andere baan.

eKudos Nu Jij