Wat speltheorie ons over online daten leert
Stel je voor: er is een vrijgezellenfeestje aan de gang met tien leuke, knappe vrouwen en precies evenveel leuke, knappe mannen. Al deze droommensen hebben het uiterlijk van een fotomodel, de gezondheid van een triatlon-atleet, en zijn bovendien grappig, intelligent, oprecht en charmant. Alle aanwezigen willen een serieuze relatie. Wat kan er misgaan?
Nou, van alles. Er is alvast één man die net iets meer aandacht krijgt dan de rest omdat hij met zijn prachtige stem heeft meegedaan aan The Voice. Alle vrouwen vinden alleen daarom het meest interessant. Dat hoeft geen dealbreker te zijn, maar als alle vrouwen het zelfvertrouwen hebben om achter The Voice aan te gaan, kan dit voor de groep als geheel behoorlijk negatief uitpakken. Ervan uitgaande dat de andere mannen ervoor passen een tweede keus willen zijn, is het gevolg dat slechts één vrouw iets met The Voice krijgt en de rest, achttien mannen en vrouwen in totaal, bot vangt. Als The Voice al een vrouw ziet zitten, anders gaat íedereen eenzaam naar huis. Dit is wat speltheorie ons voorspelt: een tak van wiskunde die beslissingsstrategieën van mensen analyseert. Dit voorbeeld laat zien dat er soms een conflict is tussen het najagen van individuele ambitie (‘Ik wil de Voice!) en het welzijn van de hele groep. Als elke vrouw haar hart volgt is dat voor het eindresultaat niet gunstig. Wiskundig gezien is het voor elke vrouw afzonderlijk juist een veel betere strategie om haar eerste impuls te negeren en achter één van de andere mannen te gaan. Dan is de kans dat iedereen een partner krijgt het grootst. De vrouwen verspelen dan wel eerder hun kans op de hoofdprijs, maar de kans om met the Voice aan te pappen was sowieso klein, één op tien. En die kans is nog steeds zo groot als ze allemaal achter een van de andere mannen achterna gaan. Nu heeft iedere vrouw tenminste een man voor zichzelf.
Zouden de vrouwen een andere liefdesstrategie kiezen als ze voor het feestje een lesje speltheorie hadden gekregen? Misschien wel. Ons imaginaire feestje is in het echt natuurlijk ondenkbaar (aangezien individuen een unieke smaak hebben en in aantrekkelijkheid en zelfvertrouwen verschillen) maar toch is dit voorbeeld een ruwe schets van de moderne liefdesmarkt. Vooral op datingsites wordt dit duidelijk. Een datingsite heeft veel weg van een eindeloze catalogus waar je elke dag opnieuw op zoek kunt naar de ideale droompartner. De meeste droompartner gaan aan je voorbij omdat ze al bezet zijn en jou afwijzen, maar elke dag zijn er nieuwe kansen.
In de praktijk ontstaat hierdoor een soort hiërarchie waarbij vooral een aantal hoogopgeleide mannen heel populair zijn, heel veel keus hebben en zich daardoor niet snel zullen binden. Populaire mensen zullen nog langer wachten op dé hoofdprijs. Je hoort single vrouwen vaak zeggen: ‘Waar zijn nou die écht leuke mannen?’ Nou, die zijn er op zich wel, maar ze zien die mannen staan als zij naar die schaarse hoofdprijs blijven zoeken.
Als datingsite-eigenaar zeg ik eerlijk: het is voor sommige mensen goed om niet al je eieren in een digitaal mandje te stoppen. De kans dat je je geliefde ergens op een geïsoleerde uithoek of marginaal sportclubje is misschien wel groter. Daar leren mensen elkaar op natuurlijke manier kennen en geven ze elkaar eerder een echte kans.
De liefde is er heus: maar blijf niet hardnekkig op plekken zoeken waar jij niet wordt gezien.
