We kunnen er niet omheen: de wereld is onrechtvaardig. Hoewel je je leven op heel wat manieren kunt verpesten, hebben mooie mensen alvast een voorsprong in bijna alles wat ze doen. Vanaf de wieg worden mooie baby’s met meer zorg en aandacht behandeld. Zonder dat ze iets doen worden fraaie mensen eerder opgemerkt, krijgen ze sneller het voordeel van de twijfel en worden ze positiever beoordeeld, ook op gebieden die niets met uiterlijk te maken heeft. Ze worden intelligenter, betrouwbaarder, gezonder geacht. Ze worden eerder vergeven, verkopen meer, hebben vaker seks, komen eerder op prominente plekken en krijgen zelfs lagere straffen als ze misdaden begaan. Als dat niet goed is voor je zelfvertrouwen dan weet ik het niet. Uiterlijk doet er toe en niet voor niets wijten veel mensen een ongelukkig liefdes- en seksleven aan hun fysieke onvolkomenheden.

Wat wij over het algemeen mooie mensen vinden, wordt bepaald door een vrij simpele, evolutionair bepaalde regel. Stel dat je alle mannen en vrouwen op de wereld in een blender zou stoppen om daar de perfecte gemiddelde man en vrouw van te maken: ziedaar de ‘homo estheticus perfectus.’ We houden van bijzonderheden, een uitstekende tand, een aparte neus of een licht omhooggetrokken mondhoek, maar dan het liefst bij mensen die verder vrij gemiddeld en symmetrisch zijn. Dat zijn over het algemeen ook gezonde mensen met een goed immuunsysteem. Een ‘gezond’ uiterlijk is een eerste signaal dat je gezonde kindjes kunt verwachten. Onze hersenen zijn daarom geprogrammeerd om die ‘middelmatigheid’ snel op te merken. Hoe snel? Knipper met je ogen en je weet het, in dertien milliseconden. Dat blijkt althans uit onderzoek waarin proefpersonen naar foto’s van knappe en minder knappe mensen keken, zo kort dat ze de foto’s niet eens bewust konden zien. Toen hun daarna gevraagd werd hoe aantrekkelijk de mensen op de foto’s waren, hadden ze het idee maar wat te gokken. Wonderlijk genoeg waren hun antwoorden heel betrouwbaar.

Als je niet kunt leunen op een fraai uiterlijk, staat je een uitdaging te wachten: je persoonlijkheid en vaardigheden worden dan extra belangrijk. Je komt minder snel weg met gebakken lucht. Het zal voor de ‘lelijkerd’ misschien een schrale troost zijn, maar als je het niet moet hebben van je buitenkant, biedt dat bijvoorbeeld de mogelijkheid om je karakter te werken en te zoeken naar universele waarden die minder tijdgebonden zijn. Het geeft veel vrijheid wanneer dat lukt. Over het algemeen dwingt dat je tot het ontwikkelen en fijn slijpen van andere talenten en strategieën, inclusief die in het verleidingsspel. In een volgend blog ga ik daar dieper op in. Met wetenschappelijk gevalideerde tips.

Toegegeven, er zijn ook andere, meer oppervlakkige manieren waarop je je aantrekkelijkheid kunt vergroten. Vooral mannen kunnen hun gebrek aan schoonheid compenseren met status en geld. Daarvoor moet meestal wel keihard gewerkt worden – en dat harde werken kunnen vrouwen ook waarderen – maar doen alsof werkt ook wel. Druk doen, zelfvertrouwen uitstralen, veel vrienden hebben, contact maken met andere vrouwen, een stijlvol pak dragen. Genoeg vrouwen die er gevoelig voor zijn. Voor geld kiezen gaat overigens niet per se ten koste van de lust, zoals soms wordt gedacht. De kracht van de bankrekening vertaalt zich (in sommige culturen) regelrecht in lichamelijke aantrekkingskracht. Onderzoek in tal van culturen laat zien dat vrouwen liever een rijke lelijke man hebben dan een arme mooie man. Hoe meer hun partner verdiende, hoe vaker zij tevreden waren over hun seksuele relatie. Vrouwen blijken ook vaker te gaan voor een onenightstand met mannen die in het openbaar met geld smijten. Het gaat uiteraard niet echt om het geld. In onze cultuur waar mannen en vrouwen redelijk onafhankelijk zijn en er weinig armoede bestaat is geld gewoon een simpele rekeneenheid om iemands sociale status te bepalen. Er is een correlatie tussen het hebben van geld, status en zelfvertrouwen. Hoe kom je anders aan dat geld? Maar als arme man kun je ook status verkrijgen. Als hij in haar ogen maar succesvol of talentvol is. De zichzelf verwaarlozende kunstenaar of muzikant die vooral voor zijn creaties schijnt te leven oogst ook bewondering. Mannen die op een podium staan vergroten daarmee hun aantrekkingskracht. Bevlogenheid en daadkracht, dat zijn twee uitdagingen die door veel vrouwen extreem aantrekkelijk gevonden. Visie, leiderschap, overtuigingskracht, het is nooit verkeerd daar aan te werken.

Een andere karaktereigenschap dat de aantrekkelijkheid vergroot (voor zowel mannen als vrouwen, maar vooral mannen) is tevens de meest onderschatte: altruïsme. Oftewel onzelfzuchtige vrijgevigheid en behulpzaamheid. Dit is van oudsher een aantrekkelijke eigenschap. Vroeger was dat de manier hoe mannelijke mensapen de vrouwtjes paaiden. Met voedsel. Maar tegenwoordig gaat het niet, of niet alleen, om materiële spullen. Vooral oprechte aandacht – zonder smachtende blik waarmee je iemand uitkleedt – dooit het ijs en kan intimiteit laten bloeien. Zeker in deze tijd, waarin mensen meer en meer op hun smartphone zitten, is aandacht een schaars goed. Iemand die de tijd voor je neemt, de juiste vragen stelt, jou niet veroordeelt… er is bijna niemand die daar niet van opbloeit. Als daar ook enige aantrekkingskracht bij komt kijken is dat een groot afrodisiacum. Een ‘lelijke’ vriendin heeft de rare eigenschap dat zowel mannen als vrouwen om de haverklap verliefd op haar worden. Ze heeft één eigenschap die haar extreem aantrekkelijk maakt. Het is het gevoel van vrijheid en ontspanning dat ze uitstraalt. Dat maakt dat ze onverdeeld aandacht voor gesprekspartners heeft. Haar fysieke onaantrekkelijkheid is zelden een dealbreker. Ze is bevrijd van het schoonheidsjuk en het is altijd een feest om bij haar in de buurt te zijn.

Aantrekkelijkheid is dus veel meer dan een toevallige optelsom van uiterlijke kenmerken. Van levenskunstenaars zoals zij kun je veel leren, al is het maar dat een onaantrekkelijk uiterlijk gecompenseerd kan worden en dat je je helemaal niet hoeft te laten beperken door vooroordelen over je uiterlijk. Waar veel (vaak zelfs knappe) mensen denken dat ze ‘niet mooi en daarom niet aantrekkelijk’ zijn, is het in werkelijkheid ‘het idee dat ze niet mooi zijn’ dat ze minder aantrekkelijk maakt.

Meer daarover in een volgend blog.