Hoe vergroot je de kans dat een date je geliefde wordt?

De periode waarin je met iemand aan het daten bent is apart. Je vindt elkaar interessant en leuk, maar weet niet hóe interessant en leuk. Zie jij je date al helemaal zitten? Grote kans dat je er ongemakkelijk van wordt, bang dat je potentiële partner voortijdig afknapt. ‘Houdt hij wel van stiletto’s?’ ‘Vindt ze het knullig als ik een bloemetje meebreng?’ ‘Is het niet te serieus als ik hem uitnodig voor een weekendje weg?’ Ook zwaardere dilemma’s gaan wegen. Misschien heb je een onzichtbare ziekte, een handicap of een psychologisch probleem waar je de ander vroeg of laat van op de hoogte moet stellen.

Wat betreft de ‘kennismakingperiode’ kun je alvast aannemen: hoe minder jij een harde claim op de ander legt, hoe groter de kans dat diegene jou juist zal willen leren kennen. Een potentiële partner die jullie band nog vrijelijk wil onderzoeken zal zich eerder terugtrekken als deze voelt dat er een soort garantieverstrekking wordt verwacht. Garanties en harde beloften zijn voor later. En ook dan zijn ze niet onvoorwaardelijk. Leg daarom aanvankelijk niet te veel druk op de zaak.

Omdat je van liefde in de knop maar weinig kunt verwachten is het voor hunkerende mensen een moeilijke periode. Eentje die ze liefst zo snel mogelijk achter zich laten. Toch is het goed om een beetje achterover te leunen en geen shortcuts te forceren. Te veel eisen, grootse gebaren of eindeloos praten over je twijfels en angsten zal je niet helpen. Maak van je hart geen moordkuil, maar probeer wel te voorkomen dat de prille liefde een vroege dood sterft omdat jij al een paar stappen verder bent dan je tegenspeler. De kennismakingsperiode is vooral een testfase. Zelfs al zweef je hand in hand in de zevende hemel: je kent elkaar niet. Trek daarom niet teveel conclusies en spreek ze, als je ze tóch hebt, niet te krachtig en stellig tegenover de ander uit. Kijk gewoon hoe jullie samenspel zich ontvouwt. Serieuze conclusies en ingewikkelde analyses komen later wel. De tijd zal het leren, en die gaat sneller naarmate je er meer van geniet.

Er is een aantal algemene principes om je door de eerste onzekere periode te loodsen. Over het algemeen kun je, net als in een normale vriendschap, het Principe van de Wederkerigheid hanteren. Zorg voor een acceptabel evenwicht in het tonen van initiatief. Wees niet bang de eerste te zijn – misschien is je tegenspeler gewoon wat suffer of voorzichtiger dan jij – en houd in de gaten hoe de ander reageert. Jaag iemand niet op als jij de neiging hebt sneller te gaan, maar je hoeft je enthousiasme ook weer niet aldoor te remmen. Je komt er vanzelf achter of iemand een ander tempo heeft dan jij, of gewoon niet zo geïnteresseerd is. Dat de ander langzamer gaat, zich minder gepassioneerd uit of bedachtzamer is hoeft geenszins een slecht teken te zijn. Wellicht zegt het meer over het verschil in persoonlijkheid dan over jullie band.

Wees niet bang voor suffe en ongeïnspireerde momenten
Als je allebei verliefd bent, wil je dat gevoel misschien hardnekkig vasthouden en stimuleren. Logisch, maar dat kan ook een eerlijke ontdekkingstocht naar elkaar in de weg staan. Er kan een spel ontstaan waarin je elkaar niet durft teleur te stellen en de schijn van intensiteit belangrijker wordt dan een echte band. Romantici doen vaak al snel alsof ze in een heel intieme relatie zitten terwijl ze iemand nog maar net kennen. Dat is een valkuil: als je allebei al snel doet alsof je heel intiem bent, voelt dat misschien ook zo, het IS alleen niet zo. Een echte band heeft tijd en gedeelde ervaringen nodig, je kunt de tijd niet versnellen door grootse gebaren en symbolische daden te uiten. Als je ze goed timet kunnen ze de band versterken, maar wees er spaarzaam mee. Dan hebben ze ook meer waarde.

Als je denkt dat het in het begin allemaal leuk, intens, lief en mooi moet zijn, maakt dat je misschien bang voor ongeïnspireerde momenten en twijfels van jezelf of de ander. Ontspan. Je kunt ze niet voorkomen, ze horen erbij. Al is het maar omdat je lichaam de intensiteit van de verliefdheid niet kan volhouden. De mindere momenten bieden juist de mogelijkheid tot rust en verdieping: een kans om meer vertrouwd met elkaar te raken.

Ga niet leuren om bevestiging
Mensen die twijfelen aan wat de ander voor ze voelt, hebben vaak behoefte aan er veel over te praten. Niet alleen met vrienden, maar ook met de geliefde zelf. Hoe onzekerder je bent – en hoe meer je die ander bij je wilt houden – hoe prangender vragen kunnen worden als: waarom belt ze niet? Waarom deed hij zo aardig tegen zijn ex? Waarom ziet ze er zo vermoeid uit? We hebben allemaal af en toe bevestiging nodig, maar ga er niet naar hengelen. Het kan een gewoonte worden die averechts werkt. Vooral als er verwijten als ‘Ik kan jou niet vertrouwen’ of ‘Je staat niet echt open’ bij komen kijken. Die zijn niet bepaald bevorderlijk voor de intimiteit.

Als je veel bevestiging nodig hebt en daar regelmatig om vraagt, dan zul je inmiddels ook weten: het is nooit genoeg. Het is een vicieuze cirkel: door onophoudelijk bevestiging te zoeken maak je jezelf in toenemende mate afhankelijk van wat de ander van je vindt. Hierdoor neemt je onzekerheid eerder toe dan af. Bovendien maak je jezelf er minder aantrekkelijk door, en ook dat vergroot je onzekerheid en behoefte aan bevestiging. Alleen jijzelf kunt die cirkel doorbreken: stop met leuren naar bevestiging, ga lekker sporten of bel een vriend(in)!

Houd eigen grenzen in de gaten
Als je iemand leuk vindt ben je vast bereid je grenzen te verleggen. Je doet misschien dingen die normaal niet eens in je zouden opkomen. Vissen in de Biesbosch, salsadansen, een triootje, een ayahuasca-ritueel. Mocht je er voor openstaan: zoiets kan absoluut enerverend en verrijkend zijn en wie weet krijg je er wel een nieuwe hobby bij. Als je echter stelselmatig je eigen grenzen en behoeften negeert kan een beginnende relatie gemakkelijk scheefgroeien. Als je merkt dat je dingen doet die je eigenlijk tegen de borst stuiten, alléén om de ander te behagen, dan moet er rood lampje gaan branden. Dit gaat zich tegen je keren als je je normale grenzen later probeert te herstellen. Het zal niet de eerste keer zijn dat een relatie in de knel komt omdat een van de partners in een later stadium zijn of haar natuurlijke grenzen wil herstellen. Het kan dan – onterecht – als teken van afnemende liefde of hypocrisie opgevat worden: ‘Hoezo wil je nu ineens niet meer mee naar Bijbelstudie?’

Het is handig om hier goed over na te denken voordat je weer eens verliefd wordt. Als je van tevoren weet waar jouw grenzen liggen, als je weet wat jij belangrijk vindt in een relatie, dan zal een toekomstige partner zich daar eerder naar gedragen. Je behoefte aan communicatie, seks, orde, autonomie en samenzijn is meestal niet hetzelfde als die van je partner. Daarin ontstaat vanzelf een evenwicht, maar in de testfase zet je de toon voor de rest van een eventuele relatie. Het is goed om vast te houden aan wat je voor jezelf belangrijk vindt en nodig hebt, zodat wederzijdse verwachtingen helder blijven. Als je te weinig grenzen stelt, krijg je al een onduidelijke relatie waar je alle kanten mee op kunt. Te veel grenzen leiden daarentegen tot een gebrek aan connectie en vertrouwen.

Sommige mensen hebben in het begin van een relatie de neiging tot overmatig pleasen. Vooral vrouwen kunnen daar als gevolg van een ongeëmancipeerde opvoeding en sociale druk last van hebben. Het is goed te beseffen dat de band niet sterker wordt naarmate je jezelf meer wegcijfert. Misschien dat je daarmee schuldgevoel of vertedering oproept, maar geen passie of intimiteit. Mensen die aangeven wat ze willen worden in de ogen van hun partner aantrekkelijker gevonden dan mensen die hun eigen behoeften negeren. Mensen die zichzelf serieus nemen, worden door anderen ook serieuzer genomen.

De andere kant van de medaille: niet-flexibele mensen die hun eigen grenzen maar al te goed kennen en bewaken. Sommige mensen weten – vaak als gevolg van een slechte relatie waarin ze hun eigen behoeften negeerden – heel duidelijk wat ze wel en niet meer tolereren. Jeu de boules-wedstrijdjes of Sex and the City-avondjes krijgen een heilige status. Een iets te dwingend verzoek om daarvan af te wijken, wordt onevenredig hard afgestraft of zonder meer genegeerd. Dat doen ze niet meer, hebben ze besloten. Dit starre gedrag helpt niemand. Met dit soort compensatiegedrag ondergraaf je het wij-gevoel. En daarmee het vertrouwen. Het is goed voor de liefde om af en toe mee te veren. Je mag best wat voor een ander doen, en de ander mag dat ook best weten. Daar wordt de band sterker van, en jouw offers worden op indirecte manier vast weer door je partner beloond.

Beloon goed gedrag en wees terughoudend in het afstraffen van ongewenst gedrag
Toegegeven, het klinkt alsof je een hond moet africhten, maar wij zijn niet heel anders dan onze huisdieren. Wij reageren ook op beloning en straf. Het verschil tussen beide strategieën: beloning smaakt naar meer, straf naar minder. Als je wilt dat de ander een beetje gemotiveerd blijft, werkt een warm welkom of een compliment als hij of zij onverwacht langskomt beter dan een zuur gezicht omdat je zo lang hebt moeten wachten. Als je iemand maar vaak genoeg straft zal hij/zij die nare gevoelens aan jou koppelen. Let wel: sommige nalatigheden dienen met een boos gezicht bestraft te worden, je verjaardag vergeten bijvoorbeeld. Als een goed excuus uitblijft, mag de ander dat best voelen.

Komt tijd, komt delicate kwestie
Misschien heb je een onzichtbaar probleem, een handicap of een issue dat je zo lang mogelijk voor jezelf wilt houden. Misschien schaam je je er wel voor. Afhankelijk van hoe serieus het is en hoezeer je ermee zit, zul je waarschijnlijk moeite hebben met het delen van die gevoelige informatie. Onvruchtbaarheid, ziekte, impotentie, maagdelijkheid, een onzichtbare handicap, een seksuele fetisj? Het zijn over het algemeen geen onderwerpen die je op een eerste date aansnijdt. En daar is wat voor te zeggen: pas als je iemands sterke punten hebt leren kennen, zul je ook diens schaduwkant accepteren. Het is een kwestie van timing. Voel je daarom niet verplicht om alles zo snel mogelijk te delen.

Sommige mensen kunnen zo gepreoccupeerd zijn met hun probleem dat ze pas rust hebben als de ander het weet. Je wilt niet eerst een band met iemand opbouwen om daarna teleurgesteld te worden omdat hij of zij op je probleem afknapt. Begrijpelijk dat je dit zware gesprek zo snel mogelijk achter de rug wilt hebben, maar besef dat je meer bent dan je probleem. En het is goed als de ander daar eerst kennis van neemt voordat je al je kaarten op tafel legt. Op een gegeven moment ontstaat vanzelf de opening naar een serieus gesprek.