Hoe kweek je meer vertrouwen bij anderen? Tien tips

Leugenaars en oplichters blijken relaties waarin ze wél eerlijk zijn het meest te waarderen. Logisch, elkaar kunnen vertrouwen voelt goed. Daaruit ontstaat vaak weer intimiteit, vriendschap en soms liefde. Op wederzijds vertrouwen kun je hele beschavingen bouwen.

Als je aan mensen vraagt waarom ze de ene persoon wél en de andere niet vertrouwen dan hoor je iets als: “Ik weet het niet precies, intuïtie.” Toch laat het gevoel ‘vertrouwen’ zich best ontleden. Intuïtie bestaat uit het razendsnel bij elkaar sprokkelen van losse stukjes informatie over iets of iemand. ( Wat overigens niet betekent dat je intuïtie altijd klopt.)

Vertrouwen komt grofweg in twee smaken. Je kunt iemand vertrouwen vanwege diens vaardigheden en/of diens goedhartigheid. Het eerste soort vertrouwen zoek je in loodgieters en andere vakmensen, de tweede soort in vriendschappen en partnerrelaties. In dit artikel hebben we het vooral over het tweede soort, maar we kunnen beide type vertrouwen niet helemaal van elkaar scheiden. Ook in vriendschappen zoeken we een bepaalde mate van competentie en zorgvuldigheid. En in professionele relaties voelen we graag iets van goedheid en amicaliteit. Uit onderzoek van Cross en Parker blijken de volgende tien zaken essentieel voor het scheppen van een vertrouwensband. Waaruit bestaat vertrouwen eigenlijk? Wanneer voelen we het wel en wanneer niet?

1. Hou geheimen geheim
Mensen die laten zien dat ze een geheim kunnen houden, worden – niet verbazingwekkend – als betrouwbaarder gezien. Geheimhouding blijkt overigens nogal uniek. Uit onderzoek blijkt dat 60 % van ondervraagden geheime informatie deelde met een derde partij. Met nadruk vragen om informatie geheim te houden – ‘Even tussen jou en mij…”- blijkt paradoxaal genoeg voor veel mensen juist een stimulans om het toch te delen.

2. Laat woorden en daden overeenkomen
Heldere en realistische afspraken maken en die nakomen is goed voor het creëren van vertrouwen. Mensen die afspraken te weinig naleven, worden als incompetenter of ongeïnteresseerder gezien. Wees daarom zuinig met al te royale beloften en makkelijke toezeggingen. Zelfs als mensen denken dat je het goed bedoelt, krijgen ze toch het gevoel niet van jou op aan te kunnen.

3. Communiceer vaak en duidelijk
Mensen die vaak en goed kunnen verwoorden wat er in ze omgaat en wat ze van plan zijn, lijken misschien minder mysterieus en spannend, je weet gelukkig wel waar je aan toe bent. ‘Een open boek zijn’ is goed voor het vertrouwen. Als je daarentegen wilt dat iemand verliefd op je wordt, kun je maar beter een beetje mysterieus doen.

4. Expliciteer af en toe wat jullie samen delen
Als de normen en verwachtingen binnen jullie vriendschap duidelijk zijn, kun je makkelijker samen beslissingen nemen en weet je beter wanneer bepaalde grenzen zijn overschreden. Het is goed om af en toe te vragen wat een ander van jullie band of samenwerking verwacht. Alleen die vraag al schept meer vertrouwen.

5. Wees eerlijk over wat je wel en niet weet
Mensen die doen alsof ze altijd van de hoed en de rand weten worden paradoxaal genoeg minder vertrouwd. Mensen die eerlijk zijn over wat ze wel en niet weten (of kunnen) vinden wij in ieder geval eerlijker overkomen. Ze lijken meer zelfkennis te hebben en durven toe te geven waar hun grenzen liggen. Mensen die snel een oordeel klaar hebben, zonder eerst goed te luisteren nemen we ook minder snel serieus. In beide gevallen kunnen we betweters best goedhartig vinden, maar we zullen hen toch minder snel op hun kundigheid of oordeel vertrouwen.

6. Weet wanneer je uit je rol moet stappen
In zakelijke relaties kun je soms niet kiezen met wie je samenwerkt. Je hebt geen garantie voor een persoonlijke klik. Toch blijkt uit het onderzoek van Cross en Parker dat alle ondervraagden een productievere band hadden met een collega of zakelijke relatie wanneer de formele grenzen wat vervaagden omwille van een meer persoonlijke, vriendschappelijke band. in dit geval is een persoonlijk geheimpje of roddel delen juist wel weer vertrouwen schenkend.

7. Geef iets van (persoonlijke) waarde
Mensen die gul zijn en makkelijk iets voor een ander doen worden als meer betrouwbaar ervaren. Dat hoeft zich overigens niet te uiten in dure dingen of grootste daden. Juist het delen van waardevolle informatie, belangrijke contacten of persoonlijke zorgen zijn belangrijke signalen dat iemand eerlijk en betrouwbaar is.

8. Houd beslissingen rechtvaardig en onpartijdig
Mensen worden als betrouwbaarder gezien, wanneer ze in situaties die rechtvaardigheid en objectiviteit vereisen hun eigen vooroordelen, belangen en voorkeuren buiten de deur weten te houden. Mensen voortrekken, duidelijke voorkeuren uitspreken, je eigen belangen najagen; vooral wanneer je baas, manager of verzorger bent, is meestal een slecht idee.

9. Spreek de ander aan op ‘slecht’ gedrag
Als jij een vriend(in) die jouw vertrouwen schaadt daar niet op aanspreekt, dan laat dat zien dat jij die relatie niet heel serieus neemt. Gek genoeg maakt jou dat ook minder betrouwbaar. Mensen die anderen (durven) aanspreken op hun sneaky gedrag, of hen juist belonen voor eerlijkheid laten daarmee zien dat ze zelf te vertrouwen zijn. Ze zeggen daarmee indirect: “Jij kunt mij wel vertrouwen, ik verwacht dat van jou andersom ook.”

10. Vertrouw vaker op anderen
We spiegelen elkaar. Zo zijn we gebouwd. Het lastige daarvan is dat je soms niet weet wie er begonnen is wie te spiegelen. Het zal je niet verbazen dat mensen die achterdochtig zijn (eerst de kat uit de boom kijken en anderen niet snel vertrouwen) de ander stimuleren om ook wat afstandelijk terug te doen. Dat stimuleert geen vertrouwensband. Als jij vertrouwen schenkt en mensen een kans geeft, dan krijg je daar in de meeste gevallen veel voor terug. De meesten zullen jouw goedhartigheid niet willen misbruiken. Gebeurt dat in jouw geval wel met regelmaat en/of twijfel je over je intuïtie en mensenkennis? Lees dan ook dit artikel.