Communiquette: de kracht van ‘stop’ en ‘sorry’

Het oppotten van heftige emoties is allesbehalve gezond. Als je effectiever leert communiceren en eerdergenoemde valkuilen zoveel mogelijk vermijdt dan zul je minder snel het gevoel hebben dat je gevoelens moet inhouden, of dat er een tijdbom zal afgaan. Maar hoe goed een relatie ook is, soms gaat het gewoon mis. En een goede ruzie op zijn tijd is prima, soms zelf nodig.

Uit onderzoek blijkt dat de hoeveelheid ruzie die partners hebben geen voorspeller is van hoe goed of duurzaam een relatie is, de manier waarop mensen het onderling weten op te lossen wel.

Hoewel onderstaande ‘geboden’ op alle relaties toe te passen zijn, zijn ze vooral belangrijk binnen intieme partnerrelaties. Uit onderzoek blijkt ook dat partners die elkaar adempauzes geven en niet bang zijn omwille van de harmonie hun gelijk op te willen geven een betere kans hebben om bij elkaar te blijven dan stellen die de koude oorlog proberen vol te houden. Ook hadden eerstgenoemden minder last van gezondheidsproblemen. De spanning eist duidelijk zijn tol op zowel de relatie als op het eigen functioneren.

Wanneer stellen elkaar geen mogelijkheid geven om te ontspannen, en er geen ontsnappen aan de dreigende sfeer bestaat dan geeft dat serieuze relatieschade. Veel mannen van wie verweten wordt dat het ze ‘geen bal interesseert’ of dat ze ‘koud, kil en afstandelijk’ laten bij nadere beschouwing een heel ander plaatje zien als je hun hartslag meet. Hun ‘afgestompte’ houding – of de ‘muur’ die ze hebben opgebouwd – is een heel logische reactie op de schijnbaar niet aflatende dreiging die ze voelen binnen de relatie. Bij stellen die hun problemen niet weten op te lossen en geen veilige, rustmomenten inbouwen is de ‘kille muur’ vaak het enige toevluchtsoord.

Twee herstelmechanismen kunnen de schade van ruzies beperken en teniet doen:

‘Het spijt me…’
Wat veel partners als een nederlaag zien, zien de meeste relatietherapeuten als een triomf: een -enigszins oprecht opgebracht – excuses en erkenning voor het eigen aandeel in de ruzie of conflict. Dit zorgt vaak voor de ommekeer. Misschien niet direct, maar uiteindelijk wel. Voel je daarom niet te groot om je excuses aan te bieden. Het is eerder een kracht dan een zwaktebod. Uiteraard moet het niet als een truc of conflict-vermijdend instrument worden ingezet, zoals wanneer je niet durft te zeggen wat je van elkaar verwacht. Want dan houdt het juist de conflicten op de lange termijn in stand.

Time-out
Als jij en je partner vaak explosieve, schadelijke of vernederende ruzies hebben, die snel escaleren dan kan het wel eens van essentieel belang zijn dat jullie leren om dit kunstmatig en geforceerd af te breken. Een fysieke scheiding is vaak het enige dat werkt. Een andere kamer, even naar buiten, sporten. Het is belangrijk om van tevoren – als er pais en vree heerst – concreet af te spreken wie zich waar terugtrekt voor een adempauze of time-out. Klinkt logisch om degene met de meeste zelfbeheersing te laten vertrekken. Afspreken is heel belangrijk, want als de emoties hoog oplopen is het heel makkelijk je te laten verleiden door verdergaande saboterende of beschadigende uitspraken. Door duidelijke afspraken te maken heb je een kans om de schade van dit destructieve aspect in jullie relatie te beperken.

Dit artikel is onderdeel van deel 4 van de cursus ‘Communiceren kun je leren’.