Communicatieregel 12. (Dubbel)check de bedoeling van de ander

Omdat de vorige communicatieregel voor veel mensen nogal een open deur betrof, hier dan: luisteren en vragen stellen voor gevorderden.

Veel ruzies en misverstanden ontstaan doordat gesprekspartners ervan uitgaan dat ze heus weten wat de ander bedoelt. Juist mensen die elkaar voor vanzelfsprekend nemen, partners die al jaren samenwonen bijvoorbeeld. Ze gaan er ten onrechte vanuit dat ze partnerlief door en door kennen. In relatietherapie blijkt soms dat dat helemaal niet klopt.

Veel mensen verwarren het woord met het ding. Als twee partners dezelfde woorden gebruiken – bijvoorbeeld ‘liefde’ of ‘eerlijk zijn’ – dan betekent het niet dat die mensen ook hetzelfde bedoelen. Ook al denk je dat je je gesprekspartner goed kent: onbevooroordeeld luisteren en doorvragen is beter voor het contact dat ervan uitgaan dat je hetzelfde bedoelt. Op die manier corrigeer je elkaar in de communicatie en kom je tot elkaar. Wat bedoelt je gesprekspartner eigenlijk met liefhebben, eerlijk zijn, snel afspreken, serieus genomen worden, een opgeruimd huis, enzovoort? Hebben jullie het wel over hetzelfde?

Onduidelijke, verwarrende communicatie
Zij (teleurgesteld): “Ik vind het gewoon belangrijk dat je er voor elkaar bent.”
Hij: “Ja, ja, dat vind ik toch ook.”
Zij: “Nou daar zie ik helemaal niks van.”
Hij: “Wat een onzin, ik ben er altijd voor je, dat weet je toch.’
Zij: Waar was je gisteren toen ik het zo moeilijk had op mijn werk.
Hij: Ik was gewoon bezig in het magazijn met Cees, ik kan toch niet zomaar weggaan.
Zij: Zie je dat bedoel ik nou, je bent er gewoon niet voor me als het echt nodig is.
Hij: Wel waar, ik wist niet dat het zo zwaar was voor je.’
Zij: Je weet heus wel hoe belangrijk die nieuwe baan voor me is.
Hij: Ja, dat weet ik natuurlijk wel, maar ik vind het kortzichtig dat je zegt dat ik er niet voor je ben. Ik heb je laatst nog meegenomen naar Carré.
Zij: Ja, maar dat is gewoon omdat jij het zelf leuk vindt, dat heeft niks met mij te maken.
Hij: Wel waar, zo leuk vind ik Herman van Veen niet.
Enzovoorts.

In dit voorbeeld is het voor beiden onduidelijk wat ‘er voor elkaar zijn’ betekent. Omdat ze het niet corrigeren en niet concreet voor zich zien wat ze van elkaar verwachten blijft hun communicatie moerassig. In onderstaande voorbeeld gaat het beter. Mark corrigeert de communicatie zodat hij en Jennifer tot elkaar kunnen komen.

Verhelderende, corrigerende communicatie
Zij (teleurgesteld): “Ik vind het gewoon belangrijk dat je er voor elkaar bent.”
Hij: Ja, dat klinkt redelijk, maar wat bedoel je daarmee? Ik kan niet in jouw bovenkamer kijken.
Zij: Je weet best hoe belangrijk die baan voor me is. Dat had je toch wel zelf kunnen bedenken. Toen ik je belde na dat gesprek had ik je nodig, ik wilde dat je naar me toe kwam of zo. Je had me toch even kunnen ophalen.
Hij: Sorry Jen, ik ben geen helderziende. Hoe kan ik weten dat jij dat wilde als je me dat niet vraagt?
Zij: Dat is zo,maar had je anders wel gekomen?
Hij: Ja natuurlijk, als ik had begrepen dat ze je je zo slecht voelde en dat je zou willen dat ik je zou ophalen…
Zij: Mmm… okay.

Dit artikel is onderdeel van deel 3 van de cursus ‘Communiceren kun je leren’.