Een moment van overgave
We hebben graag de illusie dat we ons leven in de hand hebben. Ondertussen weten we donders goed dat het niet zo is. Probeer maar eens een hele ochtend volgens planning te laten verlopen. Dat lukt niet, het leven van alledag is vol willekeur en toeval. Je wordt wakker met een puistje op je neus, de koffiemelk valt om, de buurvrouw belt onaangekondigd aan. Pets, er vliegt een mus tegen het raam. Dat zat allemaal niet in de planning. Je kunt dit soort incidenten negeren in je analyse van de dag, maar ze regeren feitelijk je hele leven.
Ook essentiële gebeurtenissen en beslissingen in het leven zijn zonder onze actieve bemoeienis tot stand gekomen. Te beginnen met onze geboorte en alles wat daarna volgde: naam en geslacht, het huis waarin we opgroeiden, de school waar we naartoe werden gestuurd, de vriendjes en vriendinnetjes waar we mee werden opgezadeld, de eerste hobby’s en interesses waarvan anderen dachten dat ze ‘goed’ voor ons waren, de manier waarop anderen op ons reageerden, het zelfbeeld dat daaruit ontstond, op wie we voor het eerst verliefd werden. Vanuit ons perspectief gebeurde het gewoon. En we hadden het maar te accepteren. Nu we volwassen zijn is het niet zo anders.
Onze diepste verlangens vallen zelden samen met de werkelijkheid. We willen van alles, maar het leven maakt het niet makkelijk. De manier om hiermee om te gaan is door onze dromen te beschermen tegen de werkelijkheid. Dat doen we door te fantaseren over morgen. Dat lukt de meesten aardig. We hebben geleerd de grillige willekeur in ons leven zoveel mogelijk te negeren en onze blik strak op de toekomst te houden. Ondertussen doen we – zo goed en kwaad als het gaat – wat er van ons verwacht wordt en houden we ons aan gemaakte afspraken. We weten tenminste wanneer we waar moeten zijn en wat we daar moeten doen.
We negeren ondertussen noodgedwongen het mooie uitzicht op weg naar het werk, we breken een goed gesprek met een goede vriend af omdat de lunchpauze voorbij is, we slurpen de koffie naar binnen omdat het sportklasje zo begint. Dat gaat vaak de hele dag zo door. Als we ons aan de planning houden doen we het goed. Zelfs als we daarvoor af en toe moeten haasten, liegen, bluffen en onze gezondheid op het spel zetten. De stress die het ons geeft bespreken we wel met de coach, schudden we van ons af in de sportschool of drinken we weg met vrienden in de kroeg. Daarvoor hebben we nog net genoeg tijd. Het blijft oppassen, want de wekker gaat altijd eerder dan we verwachten. En dan begint de race tegen de klok weer opnieuw.
Al die vergeefse inspanningen die we doen om ons leven in de juiste banen te leiden, het is makkelijk te vergeten waarom we dat ook alweer doen. Om de zoveel tijd worden we daar weer aan herinnerd. Dan zijn we de planning even vergeten en hebben we ons overgegeven… aan het huidige moment zelf. Het enige moment dat er bestaat.